ශ්‍රී ලංකාවේ පිරිවෙන් අධ්‍යාපනයේ ආරම්භය හා විකාශය--අනු/ඤාණෝදය පිරිවෙනේ ආචාර්ය, පූජ්‍ය තියඹරාහේනේ ඤාණරතන හිමි
ශ්‍රී ලංකාවේ පිරිවෙන් අධ්‍යාපනයේ ආරම්භය හා විකාශය ආරාම මුල්කරගත් අධ්‍යාපන ක්‍රමයේ බුදු දහම මානව ශිෂ්ටචාරයට උරැම කොට දෙන අගනා දායාදයකි. බුදුන් වහන්සේගේ ඉගැන්වීම් සමුදාය සමාජීය පුද්ගලයා තුළ මෙන් ම තමා ජීවත් වන ලෝකය පිළිබද ව පරිපූර්ණ අධ්‍යාපනයක් ලබා දෙන ඉගැන්වීමකි.බරණැස් නුවර ඉසිපතනාරාමයේ දී ප්‍රථම වරට පස්වග මහණුන්ගෙන් ආරම්භ වුණු බෞද්ධ අධ්‍යාපන ක්‍රමය ශතවර්ෂ ගණනාවක් තිස්සේ ගමින් ගමට, නගරයෙන් නගරයට, රටින් රටට, ජනපදයෙන් ජනපදයට ව්‍යාප්ත විය.මෙම බෞද්ධ අධ්‍යාපන ක්‍රමය ව්‍යාප්ත කිරීමේදී භික්ෂූන් වහන්සේ මූලිකත්වය ගෙන ක්‍රියා කළහ. මෙම බෞද්ධ ඉගැනිවීම් සම්ප්‍රදාය ධර්මාවබෝධය ලබනු කැමති තැනැත්තන් වෙත ගොස් ඔවුන්ට ධර්මය පිළිබද අවබෝධය ලබා දුන් අධ්‍යාපන ක්‍රමවේදයක් විය.පස්වග මහණුන්ගෙන් ආරම්භ වූ මෙම අධ්‍යාපන ක්‍රමවේදය ඉන්දියාවේ විවිධ භික්ෂු ආරාම වල ව්‍යාප්ත වී දියුණු විය. මෙම අධ්‍යාපන ක්‍රමවේදයේ උච්චතම අවධිය හැටියට සැළකිය හැක්කේ ලෝකයේ ප්‍රථම වතාවට භික්ෂූන් වහන්සේ මුල් කරගෙන විශ්ව විද්‍යාල බිහිවීම ය. ඒ අනුව නාලන්දා,වික්‍රමශීලා,ජගන්දලා,ඕදන්තපුරි ආදී විශ්ව විද්‍යාල බිහිවන්න