කොළඹ කවිය
කොළඹ කවිය පිළිබඳ විමසීමක් සංවේදී රසික ජනතාවගේ ප්‍රියතම සාහිත්‍යාංගයක්‌ බවට පත් ව ඇති කොළඹ යුගයේ කවිය තනි පුද්ගලයෙකුගේ හෝ ගුරු කුලයක හෝ සංවිධානයක හෝ කාර්ය සාඵල්‍යයක්‌ නොවේ. සමස්‌තය තුළින් පෙනෙන්නේ එය සාමූහික නිර්මාණ ව්‍යාපාරයක ප්‍රතිඵලයක්‌ වගයි. සිංහල සාහිත්‍ය වංශ කථාවේ යුග නියාමය අනුව සංසන්දනය කර බලන විට කොළඹ කවි යුගයට අයත් වන්නේ සංඛ්‍යාත්මක ව අල්ප වර්ෂ ප්‍රමාණයකි. මේ වන විට අවුරුදු එකසිය පනහකට වඩා වැඩි නොවන එම කාල පරිච්ඡේදය සිංහල කාව්‍යයේ විවිධ ප්‍රවණතාවලට යොමු වෙමින් ප්‍රගතිය කරා ගමන් කරන සැටි දැකිය හැකි වන්නේය. සිංහල කවියේ සංවර්ධනය සඳහා ක්‍රම වේදයක්‌ සකස්‌ කර ගැනීමේ දී භාරතීය කාව්‍ය සිද්ධාන්තවලින් ආභාසය ලබා ගත් බව ඓතිහාසික සංසිද්ධියකි. සිංහල භාෂාවෙන් සම්පාදිත අලංකාර ග්‍රන්ථ හා ඡන්දස්‌ ග්‍රන්ථ මීට සාධක වශයෙන් ඉදිරිපත් කළ හැකිය. එහිදී පෙනෙන වැදගත් ලක්‌ෂණයක්‌ නම් භාරතීය කාව්‍යාලංකාර සිද්ධාන්තවලින් තෝරාගත් කොටසක්‌ පමණක්‌ මෙම ග්‍රන්ථවලින් උගන්වා ඇති බවයි. සමහර ඡන්දොaලංකාර මත බැහැර කිරීම වියතුන්ගේ අවධානය යොමු කරවන්නකි. දේශීය වූ ස්‌වාධීන කාව්‍ය සම්ප්‍රදායක්‌ හැඩ ගැසී ඇති සැටියෙන් පැහැදිලි